To κείμενο που ακολουθεί το βρήκα στην κοινότητα του Ψαλτολογίου και ανήκει στο μέλος liakos.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΟΙΒΗ ΤΟΥ ΨΑΛΤΗ ΣΕ ΚΑΠΟΙΕΣ ΕΠΑΡΧΙΕΣ
Είμαι 40 χρόνια Ιεροψάλτης από παιδί ανέβηκα στο αναλόγιο και από μικρός ακόμα είχα αναλάβει ευθύνες στο αναλόγιο της ενορίας μου.
Η εμπειρία μου και οι γνώσεις μου σχετικά με την Βυζαντινή μουσική και το τυπικό είναι μεγάλη καθώς και τα χρόνια διακονίας μου σε μεγάλες ενορίες ως πρωτοψάλτης- σε μερικές δε εντελώς δωρεάν.Ποτέ δεν έχω κάνει παζάρια για αμοιβή και ότι κι αν μου έδιναν έλεγα ευχαριστώ.Όμως γνώρισα την στυγνή εκμετάλλευση από ανθρώπους που δεν υπηρετούν Χριστό παρά μόνον χρυσό, από ανθρώπους με πολύ χαμηλό επίπεδο τόσο πνευματικό όσο και γνωστικό.
Επαλήθευσαν πολλοί δυστυχώς το του λαού<<Οι του βίου ναυαγοί του υψίστου λειτουργοί. >>
Κάποιοι μπήκαν στην Εκκλησία για να αρπάξουν και όχι να προσφέρουν.Έτσι επαλήθευσαν και το ρηθέν υπό του Ιησού <<ο μη εισερχόμενος εις την αυλή των προβάτων εκ της πύλης κλέφτης και ληστής εισί>>
Τι αμοιβή των κόπων σου λοιπόν μπορείς να περιμένεις ιεροψάλτη από έναν τέτοιο προϊστάμενο;
Αλήθεια ποια προσόντα είχαν κάποιοι σύμφωνα με αυτά που αναφέρουν οι δυο μεγάλοι πατέρες Χρυσόστομος και Βασίλειος όταν βλέπουν την Ιεροσύνη ως δημόσιο-υπαλληλίκη και μόνον.Όταν είναι ανακόλουθοι στα λόγια και τις υποσχέσεις τους δεν υπολογίζουν καν την αλήθεια και τον αυτοσεβασμό τους τουλάχιστον , όταν μπήκαν φτωχοί και χρόνο ρεκόρ έγιναν πλούσιοι από το μαύρο χρήμα των τυχερών;
Δεν θέλω να χαρακτηριστώ απόλυτος ούτε άδικος στους ελάχιστους αγίους Λευίτες που εναπόμειναν τους πραγματικούς εργάτες τους αμπελώνος, όμως είναι εξαιρέσεις και ελάχιστοι.
Μεγάλωσα κάτω από το ράσο σπούδασα για να γίνω κληρικός αλλά δεν μου αρκούσε η δική μου επιθυμία και έτσι από σεβασμό σ' αυτό και φόβο Θεού δεν άρπαξα την Ιεροσύνη για να λύσω τα οικονομικά μου προβλήματα.
Όμως επιθυμούσα πάντα διακαώς να διακονήσω από το αναλόγιο.Η ψαλτική όμως για να την κατέχεις καλά πρέπει να δώσεις αίμα δηλαδή χρόνο,κόπο,στερήσεις,χρήμα,υπομονή επιμονή,να υποφέρει μαζί σου και η οικογένειά σου, να αναλώσεις όλη σου την ζωή στην τέχνη των Αγγέλων και τους μουσικούς δρόμους που βάδισαν οι άγιοι της αγίας αυτής τέχνης που μόνο αυτή θα υπάρχει μετά την Δευτέρα παρουσία,αυτή που κάνει τον θείο λόγο ποιο προσιτό στο λαό.
Αυτήν την τέχνη δυστυχώς οι περισσότεροι Προϊστάμενοι την έχουν γραμμένη στα παλαιότερα των υποδημάτων τους που λογικά έπρεπε
και οι ίδιοι να την κατέχουν ως ένα ακόμα βασικό προσόν για να ιερωθούν.
Πολλοί δε δεν γνωρίζουν στοιχειώδη ανάγνωση και τυπικό βαριούνται να ιερουργήσουν και εορτές μεγάλων αγίων και πάντα βιάζονται γιατί λεν ο κόσμος ποια δεν θέλει πολλά, αυτά τα περί μουσικής ανήκουν στο παρελθόν αυτά μου τα είπε μια μέρα υψηλόβαθμος στρατιωτικός ιερέας που δεν του αρκούσε η μεγάλη σύνταξή του και ζητούσε και πρόσθετη κάθε φορά αμοιβή για να εξυπηρετήσει έναν ναό φτωχό της περιοχής μας .
Όταν προϊστάμενος έχει σίγουρο το μηνιάτικο και τα τυχερά τι τον θέλει τον καλό τον ψάλτη; για να φέρει περισσότερο κόσμο στο ναό; για να του δημιουργούν προβλήματα;Θα πείτε δεν τον ενδιαφέρουν τα έσοδα από τον πολύ κόσμο;
Όχι υπάρχουν ποιο σοβαρές πηγές εσόδων από επιχειρηματίες που και αυτοί με δωρεές στους ναούς (και μάλιστα αν οι δωρεές δεν φορολογούνται κόβεται και μεγαλύτερη απόδειξη) έχουν σπουδαίες φοροαπαλλαγές Πώς λοιπόν ένας ψάλτης στην επαρχία να περιμένει εκτίμηση της προσφοράς του όταν το μόνο που μετράει είναι οι εργολαβίες οι κτιριακές αλλαγές και οτιδήποτε άλλο πλην της τέχνης πόσον μάλλον της αμοιβής του Ιεροψάλτη.
Για πολλούς ιερωμένους ο ψάλτης δεν πρέπει να ζητά, εγώ θα έλεγα κάτι ποιο προχωρημένο να μην του δίνεται καμιά αμοιβή αφού κερδίζει πνευματικά αλλά και πάλι ο λόγος του θεού λέει να μην φιμώνεις το βόδι που οργώνει και αλλού ,ο εργάτης του ναού από το να τρώει.
Αν λοιπόν οι αγαπητοί μας πατέρες δεχτούν να διακονούν αμισθί όπως έκανε ο σκηνοποιός Απόστολος Παύλος τότε και εμείς θα τους μιμηθούμε.
Και αλίμονο αν ο παπάς είναι και κομπλεξικός επειδή πριν ήταν ένας αποτυχημένος ψάλτης και πολλές φορές η ψαλτική του γύμνια φάνηκε δίπλα σε κάποιο μουσικό.
Η εκκλησία μέσα σε ιερό κανόνα καθόρισε την αμοιβή του ψάλτη έναντι του ιερέα να είναι η μισή της δικής του.Σήμερα έτσι και τολμήσεις να μιλήσεις έστω για κάποιο δικαίωμα αξιοπρέπειας γίνεσαι αποσυνάγωγος. Μην βρεθείς αντιμέτωπος με την νοοτροπία του προϊσταμένου<< εγώ κάνω κουμάντο αν δεν σου αρέσει εκεί είναι η πόρτα αλλά αν τολμήσεις να την περάσεις όπου αλλού θελήσεις να πας ακόμη και στον δεσπότη, έμπροσθεν σου θα πάει ένας φάκελος και θα σε τελειώσω>>.
Έχω πρόσφατα ζήσει σε ενορία που καθαρίστρια και νεωκόρος (δεν να θέλω να υποτιμήσω το έργο τους)(αφού ο προϊστάμενος έδιωξε τους προηγούμενος έβαλε στενούς του συγγενείς) να παίρνουν περισσότερα από τον μουσικό Ιεροψάλτη γιατί ήταν συγγενείς του παπά,να διώχνει συνεχώς ιεροψάλτες και τα χρήματα που δίνονταν από τους ενορίτες σκανδαλωδώς να πηγαίνουν στους συγγενείς του παπά αφού είχαν και άλλου είδους δοσοληψίες και το ποιο εξωφρενικό ο νεωκόρος να είναι και αντιπρόεδρος της Εκκλησιαστικής επιτροπής.¨Ολοι τους έπαιρναν τυχερά βέβαια γνωστό ποιος το φιλέτο και ο ψάλτης επί τρία χρόνια τίποτα.
Δεν υπερβάλω και για το γεγονός το έχω δει και το βλέπω ψάλτες να τρέχουν τα σάλια τους για 5 εύρο γιαγιάδες ψαλτίνες και μέχρι και λαϊκές τραγουδίστριες να κάνουν τον Πρωτοψάλτη σε μεγάλους ναούς της επαρχίας μας καπηλευόμενοι την ιδιότητα του Ιεροψάλτη χωρίς γνώσεις αλλά για την δόξα και μια θέση με το μέσον και άλλου είδους οφέλη.
Έχω δει όμως και ψάλτες που βάζουν και από την τσέπη τους χρήματα για να εξυπηρετήσουν μικρές και φτωχές ενορίες όταν κάποιοι άλλοι αναξίος και λόγω συγγένειας λόγω κλίκας και επιροής,λόγω ισχυρών πλατών καπηλεύονται την θέση του ιεροψάλτη σε μεγάλες και πλούσιες ενορίες αυτοί οι αδαείς που ούτε ήχο διακρίνουν απομονώνουν καθένα που εν δυνάμει θα ξεσκεπάσει την γύμνια τους και σε συνεργασία με τον παπά απομονώνουν καθένα γι αυτούς θεωρούμενο απειλή και παρείσακτο στα κιτάπια τους.
Και δεν το λέω εγώ αλλά ο άγιος Συμεών ο νέος ο Θεολόγος ότι οι Ιερείς του έβδομου αιώνος θα κάνουν καταχρήσεις στων εκκλησιών τα έσοδα για συγγενείς και φίλους, θα νοιάζονται μόνο για τα σπίτια τους και θα αφήσουν ορφανές τις ενορίες τους .(αν κάποιος θέλει αυτό που γράφω μπορώ να του το στείλω).
Σε κάποιους ιερείς το τυπικό είναι ψιλά γράμματα αυτοί όπως λεν κάνουν κουμάντο αυτοί ανεβάζουν αυτοί κατεβάζουν έχουν απόλυτη εξουσία και δυστυχώς φτάνουν σε κατάχρηση εξουσίας αφού γίνοντα ανεξέλεκτοι,εκδικητικοί,προσβλητικοί δημοσίως, οπότε κριτήρια τους για πρόσληψη ιεροψάλτη δεν είναι οι ικανότητες ούτε αυτά που προβλέπουν οι ιεροί κανόνες αλλά το πόσο δουλοπρεπής είσαι, πόσο κόλακας ,πόσο πειθήνιο ανδρείκελο.
Πολλές Εκκλησιαστικές επιτροπές συγκροτούνται από λαϊκούς που δεν είχαν ποτέ σχέση με εκκλησία μπήκαν για λόγους συζητήσιμους, τυχοδιώκτες, δρουν παράτυπα των εντολών που τους δίνονται άνωθεν είναι νευρωτικά προσκολλημένοι σε εισπρακτικά και μόνο καθήκοντα απευθείας,έχουν μετατρέψει τον νάρθηκα σε μαγαζάκι τύπου περιπτέρου και εν ώρα θείας λειτουργίας όλοι μαζί εκεί μέσα φωνασκούν καπνίζουν κουτσομπολεύουν ανενόχλητα και τους ανέχονται γιατί εισπράττουν και τα τυχερά για τον παπά με γνωστή κομμένη ταρίφα μην γίνει κανένα μπέρδεμα.
Οπότε ως εισπράκτορες τυγχάνουν του σεβασμού του ιερέα ενώ ο κακομοίρης ο ψάλτης είναι ο ζήτουλας του ελέους της εισπρακτικής επιτροπής η οποία αυξάνει συνεχώς τις απαιτήσεις της, δεν υπογράφει συμφωνητικό πρόσληψης και αν του κάνει συμφωνητικό είναι προς κοροϊδία αφού άλλα συμφωνούν και στην πορεία του λεν κοίτα ο κόσμος απαιτεί, μόνο που όταν απαιτεί ο ψάλτης ο κόσμος του λεν δεν δίνει.
Ποτέ στα χωριά που πληρώνουν οι οικογένειες τον ψάλτη δεν δίνουν λογαριασμό όμως, σε κανέναν, τι μάζεψαν, σε απόλυτη μυστικότητα με τον πρόεδρο της επιτροπής.
Το έργο του ψάλτη το βλέπουν σαν πάρεργο και τον ψάλτη ως τρωκτικό προβάλλοντας στο πρόσωπό του δικά τους χαρίσματα. Όλοι ανεξέλεγκτοι δρουν σαν αφεντικά και ο κακομοίρης ο ψάλτης κατήντησε το υποζύγιό τους.
Τουλάχιστον δεν το αμείβουν τον κλέβουν; Τι ζητά ένας ψάλτης ευσυνείδητος; μια εκτίμηση της προσφοράς του και αυτό δεν του το προσφέρουν γιατί τους ελέγχει η ανιδιοτέλειά του τον θεωρούν βλάκα άρρωστο με την ψαλτικά και ότι θα φτάσει ακόμη και να τους παρακαλάει να τον αφήσουν να είναι στο αναλόγιο ή θα φοβηθεί να τα βάλει με την ανηλεή συκοφαντική διαπόμπευσή του.Τα σύγχρονα μαρτύρια σήμερα γίνονται με την συκοφαντική διαπόμπευση και μάλιστα όπως λέει και ο γέροντας Παϊσιος οι σύγχρονες διώξεις τα σύγχρονα μαρτύρια δεν θα έχουν ούτε την αναγνώριση της Εκκλησίας.
.Για όλα όσα κάνουν έχουν και βρίσκουν, μόνο για τον ψάλτη δεν έχουν.Η Τελευταία μόδα; μερικοί επίτροποι αφού μάθουν μερικά ψετοψαλτικά τους βλέπεις ξαφνικά και σε θέση ιεροψάλτη μην χαθούν από το χώρο που τους ανέπαυσε τα κρυφά πάθη…
Μπορεί να με χαρακτηρίσετε σκληρό απόλυτο και οτιδήποτε άλλο όμως ότι έγραψα είναι εμπειρίες ζωής και λίγα είναι.
Θέλω να διαβεβαιώσω τους αναγνώστες μου ότι πρόθεσή μου δεν είναι να θίξω ούτε το τιμημένο και αιματοβαμμένο ράσο ούτε το Μέγα υπούργημα της Ιεροσύνης του Χριστού,άλλωστε μεγάλωσα κάτω από το ράσο αφού κατάγομαι από γενιά πολλών Ιερέων,ούτε συναδέλφους Ιεροψάλτες που πέθαναν στην ψάθα όταν κάποιοι κάνουν ιεροψαλτικές μπίζνες σήμερα.Αν κανένας νομίζει ότι τον θίγω ή τον αδικώ ζητώ ταπεινά συγνώμη και του βάζω μετάνοια και δέχομαι την συμβουλή του.Τα έγραψα χωρίς φόβο και πάθος με την ιδέα ότι η αλήθεια πρέπει να λέγεται όσο σκληρή κι αν είναι με οποιοδήποτε τίμημα.
Όσοι δε ατιμάζουν τους φιλότιμους και εργατικούς εργάτες της τέχνης του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού θα έχουν να κάνουν με τον άγιο.
Τέλος θέλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για το βήμα που μου δίνει το ψαλτολόγιο ελπίζω να μην έκανα κατάχρηση της καλοσύνης σας, μια και σας είμαι υπόχρεος και με βοηθήσατε στο έργο μου.
Το έργο του καλού ψάλτη δεν αμείβεται με τίποτα υλικό.Ο καλός ψάλτης δεν ψέλνει για τον εαυτό του αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κάθε άσχετος μπορεί να τον τσαλακώνει και να τον ποδοπατεί γιατί κάνει σωστά αυτό για το οποίο τον διάλεξε ο Θεός .
Ο ιερέας που αδικεί τον ψάλτη του λένε οι ιεροί κανόνες είναι φονιάς.Και ο Χριστός μας έδωσε το μέτρο του καλού ποιμένα που θυσιάζεται για τα πρόβατα ενώ για τους μισθωτούς είπε ότι δεν είναι ποιμένες.
Τον καλό τον ψάλτη τον ενδιαφέρει πάνω από όλα να καλλιεργήσει το τάλαντο που του δόθηκε και θα του ζητηθεί λογαριασμός τι έκανε με αυτό,όπως και σεις θα λάβετε μισθό που βοηθάτε εμάς να καλλιεργήσουμε την πατροπαράδοτη τέχνη.
Σας ευχαριστώ πολύ για την καλοσύνη σας.
----